Gönderen Konu: $\dfrac{m^4+n^2}{7^m-3^n}$ sayısı tamsayı  (Okunma sayısı 2259 defa)

Çevrimdışı MATSEVER 27

  • Geo-Maniac
  • ********
  • İleti: 738
  • Karma: +10/-8
$\dfrac{m^4+n^2}{7^m-3^n}$ sayısı tamsayı
« : Ocak 07, 2016, 07:53:13 ös »
$$\dfrac{m^4+n^2}{7^m-3^n}$$
tamsayı olacak şekilde tüm $m,n$ doğal sayılarını belirleyiniz.
« Son Düzenleme: Kasım 29, 2024, 05:12:28 ös Gönderen: alpercay »
Vatan uğrunda ölen varsa vatandır.

Çevrimiçi AtakanCİCEK

  • G.O Efsane Üye
  • *******
  • İleti: 364
  • Karma: +10/-0
  • Manisa
Ynt: $\dfrac{m^4+n^2}{7^m-3^n}$ sayısı tamsayı
« Yanıtla #1 : Eylül 01, 2025, 09:16:01 ös »
$m$ veya $n$'  nin $0$ olduğu durumları şu anlık incelemeyelim. Öncelikle $m,n$ çift olduğunu ispatlayarak başlayalım. $m,n$ zıt parite olursa pay tek payda çift olduğundan çelişki gelir.  $m,n$ aynı anda tek sayı ise $m^4\equiv 1 \pmod8$ ve $n^2\equiv 1 \pmod 8$ olduğundan dolayı pay  $2\pmod 8$  ancak payda $0\pmod 4$ olduğundan çelişki gelir. $m=2a$  ve $n=2b$  olacak şekilde $a,b$ pozitif tam sayıları vardır.

Buradan $$(7^a-3^b)(7^a+3^b) \mid 4.(4a^4+b^2)$$ sonucuna ulaşabiliriz. Buradan soldaki iki çarpanın da çift olduğuna dikkat edersek $$\dfrac{7^a+3^b}{2}\dfrac{7^a-3^b}{2} \mid 4a^4+b^2$$ elde edilir. Burada $\dfrac{7^a+3^b}{2} \mid 4a^4+b^2$ ve iki terim de pozitif olduğu için $$7^a-8a^4+3^b-2b^2\leq 0$$ eşitsizliği elde edilir.

$$3^b-2b^2>0$$ eşitsizliğini hangi $b$ ler için ispatlandığını inceleyelim.  Bunu yapmak için ifadeyi $f(b)$ fonksiyonu gibi düşünüp her $b$ pozitif tam sayısı için $f(b+1)>f(b)$ olduğunu ispatlayarak başlayalım.

Bu ifademiz $2.3^b-2.(2b+1)>0$  olduğunu göstermeye dönüşür. Bu da bize $3^b>2b+1$  sonucunu verir.   Benzer şekilde tekrar incelenirse $2.3^b-2>0$ olduğunu göstermemiz gerektiğini görürüz ve bu $b>0$ tam sayılar için sağlanır. Ayrıca $b=1$ eşitlik, $b>1$ için de daima büyük olduğunu görürüz. Buradan $2.3^b-2.(2b+1) \geq 0$ $b=1$ için eşitlik durumu olup her $b>1$ için sağlanır.  $3^b-2b^2$ daima azalan olmayan olduğu için ve $b=1$ durumu pozitif olduğu için bu ifade daima pozitiftir.

Benzer şekilde $7^a-8a^4>0$ ın daima sağlanacağı bir aralık olduğunu tahmin edebiliriz.  Bunun ispatı uzun süreceği için es geçiyorum $a\geq 4$ için bu eşitsizlik sağlanır. Dolayısıyla $a \in \{1,2,3 \}$ sağlanmalıdır.

i)   $a=1$  için eşitsizliğimiz $3^b-2b^2-1\leq 0$ oluyor. Bu eşitsizliğin yukarıdaki ispatladığımız fikirden yola çıkarak $b>3$ için sağlanmadığı görülebilir. Denenirse sadece $b=2$ için gelen $(m,n)=(2,4)$ ikilisinin çözüm olduğu görülebilir.

ii) $a=2$  için eşitsizliğimiz $3^b-2b^2-79\leq 0$ olur. $b\geq 5$  için  çelişki geliyor. Küçük değerler için gelen $(m,n)$  denendiğinde çözüm gelmediği görülebilir.

iii) $a=3$ için eşitsizliğimiz $3^b-2b^2-305 \leq 0$ olur. $ b \geq 6$ için çelişki elde edilir. Kalan durumlar denenirse çözüm gelmediği görülebilir.

Geriye $m=0$  ve $n=0$ olan durumlar kalıyor. $(0,0)$ ın tanımsız olduğu görülebilir.

a) $m=0$ olsun. Bu durumda $3^n-1\leq n^2$ sağlanması gerektiğini görürüz. Aksi takdirde kesrimiz $(-1,0)$ aralığında değerler alabilir. Ancak $n\geq 1$  tam sayıları için  $3^n-n^2-1>0$ sağlandığı görülebilir. Buradan çözüm gelmez.

b) $n=0$ olsun. Benzer şekilde  $m\geq 1$ tam sayıları için  $7^m-m^4-1>0$  olduğunu görebiliriz. Bu da bize kesrimizin $(0,1)$ aralığında yer alması gerektiğini gösterir. Çelişki.
 

Dolayısıyla denklemin tek çözümü $(m,n)=(2,4)$ ve ifadenin eşidi $-1$  olarak bulunur.



not: Bu sorunun çözümünde daha katı eşitsizlikler için   $\dfrac{7^a+3^b}{2} \mid 4a^4+b^2$ ifadesinde eşitlik durumu ayrı incelenerek kalan durumlarda sağdaki ifadenin yarısına küçük eşittir şeklinde bir sonuç yazabilirdik. ( bu şekilde deneme gerektiren sayılar azalıyor.


 
« Son Düzenleme: Eylül 02, 2025, 08:02:44 öö Gönderen: AtakanCİCEK »
Bir matematikçi sanmaz fakat bilir, inandırmaya çalışmaz çünkü ispat eder.

 


Sitemap 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 
SimplePortal 2.3.3 © 2008-2010, SimplePortal