Gönderen Konu: Kombinatorik Bir Özdeşliğin İspatı-1 {Çözüldü}  (Okunma sayısı 1372 defa)

Çevrimdışı Lokman Gökçe

  • Lokman Gökçe
  • Administrator
  • Geo-Maniac
  • *********
  • İleti: 3661
  • Karma: +23/-0
  • İstanbul
Kombinatorik Bir Özdeşliğin İspatı-1 {Çözüldü}
« : Eylül 03, 2022, 10:28:36 ös »
Çeşitli yollarla ispatlayabileceğimiz bir kombinatoryal özdeşlik sorusu sunalım. Özdeşliğimiz üç bağımsız değişken içerdiği için, çeşitli özelleştirmelere sahip kuvvetli bir eşitliktir.

Problem: $m + k \geq n \geq k\geq 0$ olacak şekilde $m, n, k$ tam sayıları veriliyor.
$$ \dbinom{n}{k}\dbinom{m}{m}  + \dbinom{n}{k+1}\dbinom{m}{m-1} + \cdots + \dbinom{n}{n}\dbinom{m}{m-n+k} = \dbinom{m+n}{m+k} $$
olduğunu ispatlayınız.
« Son Düzenleme: Eylül 04, 2022, 10:34:37 ös Gönderen: Lokman Gökçe »
Uğraşınca çözebileceğim zorlukta olan soruları çözmeyi severim.

Çevrimdışı matematikolimpiyati

  • Geo-Maniac
  • ********
  • İleti: 1418
  • Karma: +3/-0
Ynt: Kombinatorik Bir Özdeşliğin İspatı
« Yanıtla #1 : Eylül 04, 2022, 12:31:09 öö »
Kombinatoryal olarak şu şekilde düşündüm umarım doğrudur

$m$ tane kız $n$ tane erkek bulunan toplamda $m+n$ kişilik bir sınıftan $m+k$ tane kişinin seçilme sayısını

1. yol olarak doğrudan $\dbinom{m+n}{m+k}$ olarak düşünebiliriz

2. yol olarak ise $n-k+1$ duruma ayırıp bunların hepsini toplayabiliriz

$m$ kız $k$ erkek : $\dbinom{m}{m} \dbinom{n}{k}$

$m-1$ kız $k+1$ erkek : $\dbinom{m}{m-1} \dbinom{n}{k+1}$

$\vdots$

son olarak $m-n+k$ kız $n$ erkek : $\dbinom{m}{m-n+k} \dbinom{n}{n}$

1. yoldaki ifadeyi ve 2. yoldaki durumların toplamını eşitlediğimizde

$\dbinom{n}{k}\dbinom{m}{m}  + \dbinom{n}{k+1}\dbinom{m}{m-1} + \cdots + \dbinom{n}{n}\dbinom{m}{m-n+k} = \dbinom{m+n}{m+k}$  sonucuna ulaşmış oluruz.

Çevrimdışı Lokman Gökçe

  • Lokman Gökçe
  • Administrator
  • Geo-Maniac
  • *********
  • İleti: 3661
  • Karma: +23/-0
  • İstanbul
Ynt: Kombinatorik Bir Özdeşliğin İspatı
« Yanıtla #2 : Eylül 04, 2022, 01:18:33 ös »
Tebrikler. Ben de aynı şekilde düşünerek özdeşliği yazmıştım, sanırım en kolay ve anlaşılır yolu budur. Biraz farklı olabilecek bir yöntem olarak binom açılımını da kullanabiliriz. Muhtemelen daha cebirsel bir ispatı da vardır.


Çözüm 2: $(x+y)^{m+n} = (x+y)^n (x+y)^m$ biçiminde yazalım. Her iki tarafta da $x^{m+k}$ teriminin katsayısını inceleyeceğiz. $n \geq k\geq 0$ olduğundan, $(x+y)^n$ açılımında $x^k$ lı terimden başlayarak $x^n$ li terime kadar olan katsayıları düşünmeliyiz. Buna karşılık, sırasıyla $(x+y)^m$ açılımında da $x^m$ li terimden başlayarak $x^{m-n}$ li terime kadar olan katsayıları düşünmeliyiz. $m\geq n - k \geq 0$ olduğundan eşleştiremediğimiz/açıkta kalan bir terim oluşmaz. Böylece $x^{m+k}$ lı terimin katsayısı

$$ \dbinom{n}{k}\dbinom{m}{m}  + \dbinom{n}{k+1}\dbinom{m}{m-1} + \cdots + \dbinom{n}{n}\dbinom{m}{m-n+k}$$

olur. Diğer taraftan $(x+y)^{m+n}$ binom açılımında $x^{m+k}$ lı terimin katsayısı $\dbinom{m+n}{m+k}$ olur. Katsayıları eşitlersek,

$$ \dbinom{n}{k}\dbinom{m}{m}  + \dbinom{n}{k+1}\dbinom{m}{m-1} + \cdots + \dbinom{n}{n}\dbinom{m}{m-n+k} = \dbinom{m+n}{m+k} $$

elde edilir.


Bazı Sonuçlar:

$\bullet$ $k=0$ iken $ \dbinom{n}{0}\dbinom{m}{0}  + \dbinom{n}{1}\dbinom{m}{1} + \cdots + \dbinom{n}{n}\dbinom{m}{n} =  \dbinom{m+n}{m} =   \dbinom{m+n}{n}$  özdeşliği elde edilir.

$\bullet$ $k=0$ ve $m=n$ iken $ \dbinom{n}{0}^2  + \dbinom{n}{1}^2 + \cdots + \dbinom{n}{n}^2=  \dbinom{2n}{n} $ özdeşliği elde edilir.

« Son Düzenleme: Eylül 05, 2022, 04:56:22 ös Gönderen: alpercay »
Uğraşınca çözebileceğim zorlukta olan soruları çözmeyi severim.

 


Sitemap 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 
SimplePortal 2.3.3 © 2008-2010, SimplePortal