Yarışma Soruları > Yardım

Latex Yardımı

(1/3) > >>

geo:
Matematiksel ifadeleri $\LaTeX$ sözdizimini kullanarak bir Javascript kütüphanesi olan Mathjax yardımı ile sitemizde gösteriyoruz.


* http://math.stackexchange.com/ tarzı siteler de yoğun şekilde Mathjax kullanmakta. Oralarda ya da burada gördüğünüz matematiksel bir ifadenin üzerinde sağ tıklayıp açılan menüde "Show Math As > TeX Commands" yolunu takip ederseniz ilgili ifadenin Latex kodunu görebilirsiniz. Unutmayın, kopya en iyi öğrenme biçimidir.

* Bir satırın içinde matematiksel ifade kullanmak için iki dolar işaretinin arasına matematiksel ifadenizi yazacaksınız. \$...\$ yazarsanız $...$ elde edersiniz. Satır ortasında (displayed) yazmak için ise çift dolar \$\$...\$\$ ya da \ [ ... \ ] (\ ile [ arasında boşluklar olmayacak şekilde) kullanacaksınız. Satır içerisinde yer alan ifade $\sum_{i=0}^n i^2 = \frac{n^2+n}{2}$ (satır içi = inline) böyle görünürken, satır ortasında $$\sum_{i=0}^n i^2 = \frac{n^2+n}{2}\tag{displayed}$$ böyle görünür.

* Latin harfleri için \alpha, \beta, ..., \omega : $\alpha, \beta, \dots, \omega$ kullanabilirsiniz. Büyük harfler için ise \Gamma, \Delta, ..., \Omega : $\Gamma, \Delta, \dots, \Omega$

* Üst indis için ^ (shift tuşuna basılı tutarak 3 tuşuna bir ya da iki kez basın), alt indis için ise _ (alt çizgi) kullanıyoruz. Bu sayede \$x_i^2\$ şekline yazdığımız yazı : $x_i^2$ oluyor.

* 2^10 yazdığınızda 1024'e eşit olan ifadeyi bekleseniz de Latex'te bunun karşılığı $2^10$ dur. Bu tip işleçler sadece önlerindeki ilk karaktere hitap ederler. Çoklu karakter kullanmak istediğimizde küme parantezi ile gruplandırma yapmamız gerekir. 10^{10} : $10^{10}$. Olayı kaptıysanız, {x^y}^z: ${x^y}^z$ ile x^{y^z}: $x^{y^z}$ nin farkını kolayca anlayacaksınız. x_i^2:$x_i^2$ ile x_{i^2}:$x_{i^2}$ nin farkını da.

* () [] işaretlerle parantez yapabilirsiniz. $(2+3)$ ya da $[4+4]$ gibi. Ama parantezler formülle birlikte büyümez. (\frac 12) $(\frac 12)$. Normalde büyümez. Büyümesini istediğiniz sol parantezin başına \left , sağ parantezin de başına \right yazarsanız. O da formülle birlikte büyür. Örneğin: \left ( \frac {3}{x^2} \right )   $\left ( \frac {3}{x^2} \right )$
Bunu diğer parantezler için de kullanabilirsiniz: \left [ 4(x^2+4x)\right] : $\left [ 4(x^2+4x)\right]$
Yeri gelmişken diğer parantezlerden bahsedelim: | : $|x|$, \langle ve \rangle : $\langle x \rangle$,
\{ ve \} : $\{x\}$ (Önemli nokta: küme parantezini 2^{10} daki gibi gruplamalarda kullandığımız için gerçekten küme parantezine ihtiyacımız olan yerlerde \{ ve \} ile küme parantezi yapıyoruz.)
Taban, tavan işaretleri \lceil ve \rceil : $\lceil x \rceil$, \lfloor ve \rfloor : $\lfloor x \rfloor$

Unutmadan geçmeyelin forumda artık gerçekten dolar işareti yapmak istiyorsanız, \\$ yazmanız gerekir. Örneğin 4.50 \$, örneğin bu sayfada gördüğünüz tüm dolar işaretleri.

 
* Toplam ve integral sembolleri \sum ve \int ile yapılıyor. Alt indisi alt limit, üst indisi üst limit olarak kullanıyoruz \sum_1^n : $\sum_1^n$. Tabii gruplandırma kurallarına uyuyoruz: \sum_{i=0}^\infty i^2 : $\sum_{i=0}^\infty i^2$.
Benzer şekilde \prod $\prod$, \int $\int$, \bigcup $\bigcup$, \bigcap $\bigcap$, \iint $\iint$

Son bir not, $\sum_{i=0}^\infty i^2$ bu görünümden rahatsız iseniz, yani bunu $\sum\limits_{i=0}^\infty i^2$ istiyorsanız \sum\limits_{i=0}^\infty i^2 kullanacaksınız.

* Kesirleri yazmanın birden fazla yolu var: \frac 12 yazarsanız $\frac 12$ elde edersiniz, aynı mantıkla \frac 123 yazarsanız $\frac 123$ gelmesi şaşırtmasın; çünkü bunun için gruplandırmaya ihtiyacınız var: \frac {13}4 : $\frac {13}4$, \frac 2{14} : $\frac 2{14}$, ama en garantisi \frac {1}{3} : $\frac {1}{3}$ ya da \frac {a+1}{b+1} : $\frac {a+1}{b+1}$
Bir de şöyle bir şey var: { a + 1 \over b+1} : ${ a + 1 \over b+1}$

Unutmadan kesirlerin boyları ile oynayabilirsiniz \frac 12, \dfrac 12, \tfrac 12  sırasıyla $\frac 12, \dfrac 12, \tfrac 12$


*   Fontlar yani bizim en çok kullandığımız sayı kümeleri sembolleri.

\mathbb ya da \Bbb (blackboard bold) ile \mathbb R : $\mathbb R$
\mathbf (boldface) ile \mathbf N : $\mathbf N$
\mathtt (typewriter) ile \mathtt T : $\mathtt T$
\mathrm (roman font) ile \mathrm a : $\mathrm a$
\mathcal (calligraphic) ile \mathcal K : $\mathcal K$
\mathscr (script) ile \mathscr L : $\mathscr L$
\mathfrak (Fraktur) \mathfrak M : $\mathfrak M$

Yeri gelmişken güzel bir l yapmak için \ell $\ell$ yazıyoruz.

* Köklü ifadeler için anahtar kelime \sqrt. \sqrt {x^3} : $\sqrt{x^3}$ iken \sqrt[3]{\frac xy} : $\sqrt[3]{\frac xy}$


* Prensip olarak, sin 15x yazmıyoruz çünkü böyle $sin 15x$ kötü görünüyor. lim, sin, max, ln gibi ön tanımlı fonksiyonları \lim, \sin şeklinde kullanıyoruz. \lim_{x \to 0} $$\lim_{x \to 0}$$


* Küçüktür, büyüktür ve kardeşleri

\lt \gt \le \ge \neq sırasıyla $\lt \gt \le \ge \neq$. Alternatif olarak \leq \geq de $\leq \geq$ bu işi yapıyor. Bir şeyi olumsuzlamak istediğinizde başına \not koyuyorsunuz. \not \lt : $\not \lt$

Çarpma işaretini klayveden girmiyoruz: \times \div \pm \mp sırasıyla $\times \div \pm \mp$ şekline çizilir. Lise çarpısı, yani nokta, \cdot ile yapılır: x \cdot y : $x\cdot y$

\cup \cap \setminus \subset \subseteq \subsetneq \supset \in \notin \emptyset \varnothing  $\cup \cap \setminus \subset \subseteq \subsetneq \supset \in \notin \emptyset \varnothing$

Kombinasyon için ya {n+1 \choose 2k} ya da \binom{n+1}{2k} seçilir: ${n+1 \choose 2k}$  $\binom{n+1}{2k}$.
Kombinasyonu kesirdeki gibi büyük yazabiliyoruz: \dbinom {n}{r} $\dbinom nr$

Oklarımız: \to \rightarrow \leftarrow \Rightarrow \Leftarrow \mapsto $\to \rightarrow \leftarrow \Rightarrow \Leftarrow \mapsto $

\land \lor \lnot \forall \exists \top \bot \vdash \vDash $\land \lor \lnot \forall \exists \top \bot \vdash \vDash$

\star \ast \oplus \circ \bullet  $\star \ast \oplus \circ \bullet$

\approx \sim \cong \equiv \prec  $\approx \sim \cong \equiv \prec$

\infty \aleph_0  \nabla \partial  $\infty \aleph_0  \nabla \partial$

Modüler aritmetik için denktir = \equiv kullanıyoruz. mod için ise \pmod yani parantezli mod kullanıyoruz. Örnek bir denklik x^2 \equiv 3 \pmod p $$x^2 \equiv 3 \pmod p$$ ya da x^2 \not \equiv 2 \pmod {10} $$x^2 \not \equiv 2 \pmod {10}$$

Nokta nokta yazmak için alt seviyede \ldots $a_1,a_2,\ldots, a_n$; orta seviyede \cdots $a_1 + a_2 + \cdots + a_n$ kullanıyoruz. Bir de \vdots $\vdots$ var.

\epsilon \varepsilon \phi \varphi \ell  $\epsilon \varepsilon \phi \varphi \ell$

Tüm bunların yanında  el yazısından Latex falımıza bakan bir sitemiz var: Detexify



* Boşluklar Latex için pek de anlamlı değil. Ama SMF forumunda nedense anlamlı. Ama yine de boşluk bırakmanın da yöntemi, usulü, erkanı var. Ters slash \ tan sonra bir boşluk bırakmak bir boşluk anlamına geliyor. İki boşluk bırakmak için slash-boşluk-slash-boşluk yazmalısınız.   a \ b \ c :$a\ b\ c$
Ama büyük boşluklar için a \quad b  ya da a \qquad b : $a \quad b$  ya da $a \qquad b$ var.

Latex içerisinde normalde yazı yazamazsınız.
\{ x \in s | x bir asal sayı \} :  $\{ x \in s | x bir asal sayı \}$
Neyse ki, \text komutumuz var:
\{ x \in s | x \text{ bir asal sayı }\} : $\{ x \in s | x \text{ bir asal sayı }\}$


* Vurgular, halk arasında üst-alt çizgiler, şapka \hat : $\hat x$,
açı işareti \widehat : $\widehat {ABC}$   m(\widehat{ABD}) = 110^\circ  :  $m(\widehat{ABD}) = 110^\circ$. Tabii ayrıca Türkler'de yaygın olmasa da bu açı gösterimi \angle ABC = $\angle ABC$ daha kolay yazılıyor.
Burada bir not: bunlar yanlış: 18^0 $18^0$ 18^o $18^o$ doğrusu 18^\circ $18^\circ$
\bar $\bar x$
\overline $\overline xyz$
\vec $\vec {AB}$
\overrightarrow $\overrightarrow {xy}$
\dot $\dot x$, \ddot $\ddot x$

\underbrace : \underbrace {x^2-4x+4}_{\geq 0} : $\underbrace {x^2-4x+4}_{\geq 0}$

\overbrace : \overbrace {x^2-4x+4}^{\geq 0} : $\overbrace {x^2-4x+4}^{\geq 0}$


* Etiketleme (Tagleme),  \$\$F = ma \tag {1} \$\$ $$F = ma \tag {1}$$
Burada bir not düşelim. Normalde bu tek dolar ile de çalışıyor ama öyle kullanmayalım. PDF üretirken sorun çıkartıyor. Ayrıca etiket \tag 1 böyle de kullanılabiliyor; ama siz yinede \tag {2} böyle kullanın. Diğeri PDF'te sorun çıkartıyor.


* Hizalama:
$
\begin{array}{lcrr}
x  & \equiv & 0 & \pmod{7} \\
2x+3  & \equiv & 13 & \pmod{41}
\end{array}
$

Hizalanmış bir blok için array komutunu kullanıyoruz. Genel kullanımı aşağıdaki gibidir.
sütun ayracı olarak & kullanıyoruz. Örneğin yukarıdaki denklik sistemi dört hizalanmış sütundan oluşuyor: Sol taraf, denktir işareti, sağ taraf, mod
Bunun için her satır için 3 adet & kullanıyoruz. Sütun içindeki hizalamanın tipini array komutundan sonra girilen l (sol), r (sağ), c (orta) harfleriyle belirtiyoruz.
Örneğin yukarıdaki ifadede $x$ ve $2x+3$ ün olduğu blok sola dayalı, denklik işareti ortalanmış durumda, sağ taraftaki değer sağa dayalı, mod işareti sağa dayalı.
Yeni satıra geçmek için \\ kullanıyoruz.

--- Kod: ---\begin{array}{lcrr}
x  & \equiv & 0 & \pmod{7} \\
2x+3  & \equiv & 13 & \pmod{41}
\end{array}
--- Kod sonu ---

Orijinali ve daha fazlası için: http://meta.math.stackexchange.com/questions/5020/mathjax-basic-tutorial-and-quick-reference

Mathopia:
Forumun kelime işlemcisine bu kodları çalıştıran butonlar koymak için çalışılabilir. mathtype ı foruma taşımak gibi...  5 sene önce düşünmüştük bunu hala aklımda :D o zamanlar bunun kullanıldığı yerler de vardı.

Lokman Gökçe:
benim eskiden beri kullandığım bir latex yardım pfd'si vardı. Onu ekliyorum...

geo:
Artık önizleme yapınca da Latex'ler çalışıyor.

Lokman Gökçe:
Yaşasın! :)

Navigasyon

[0] Mesajlar

[#] Sonraki Sayfa