Gönderen Konu: İki Tamkarenin Toplamı  (Okunma sayısı 1752 defa)

Çevrimdışı Metin Can Aydemir

  • G.O Genel Moderator
  • Geo-Maniac
  • ********
  • İleti: 1139
  • Karma: +9/-0
İki Tamkarenin Toplamı
« : Mart 16, 2019, 02:20:47 öö »
$$x^2+y^2=2019^{2018}$$ denkleminin doğal sayılarda kaç çözümü vardır?
Gerçek hikayeler aslında söylenmeyenlerdir.

Çevrimdışı AtakanCİCEK

  • G.O Demirbaş Üye
  • ******
  • İleti: 264
  • Karma: +4/-0
  • Manisa
Ynt: İki Tamkarenin Toplamı
« Yanıtla #1 : Ağustos 05, 2019, 07:19:17 ös »
Bu soru çok şık olmuş fakat biraz hamallık var ben onları Python ile çıktılarını vereceğim.

Öncelikle $x^2+y^2=z^2$ denkleminin genel çözümünden bahsetmekte yarar var.

 $(s,t)=1$ ve $s\not \equiv t(mod2)$  için

                                                                                              $$x^2=2stk \text{    ,     } y^2=k.(s^2-t^2) \text{   ,    }  z^2=k.(s^2+t^2)$$                                                                                               

olduğunu gösterelim.

$ispat:$ 

$Lemma:$ İspata girerken öncelikle $x$ çift olursa  $y$ ve $z$ nin tek olduğunu gösterelim.

$x^2+y^2=z^2$  denkleminde $x $ ile $y$ ifadelerinin  ikisinin de tek olması $z^2 \equiv 2(mod4)$ olmasına neden olur.
her ikisinin de çift olması  durumu ise $(x,y,z)=1$ kabulünden dolayı çelişir


burada bizim çift olan terimimiz $x$ olduğu için  $z+y$  ile $z-y$ de çift olmalıdır.

$x=2r$, $z+y=2u$ , $z-y=2v$ olacak şekilde $ r,u,v\ge 1$ tam sayıları vardır.
$x^2=z^2-y^2$ olduğundan dolayı $4r^2=2u.2v$  yani $r^2=uv$ elde edilir.
 Şimdi $(u,v)=1$ olduğunu hızlıca gösterelim.  $d=(u,v)$  olsun.  $z-y=2u$ ve $c+b=2v$  olduğundan dolayı $z=u+v$ ve $y=u-v$ olmalıdır.  $d\mid z $  ve $d\mid y$ olmalıdır. fakat $(y,z)=1$ olduğu için $(u,v)=1$ olmalıdır.
$(u,v)=1$ olduğundan dolayı $u$ ile $v$ ayrı ayrı birer tam kare olmalıdır.
$u=s^2$ , $v=t^2$ , $s,t\ge 1$ tam sayıları bulunur. İfadeleri düzenlersek
                                                                                              $$x^2=2stk \text{    ,     } y^2=k.(s^2-t^2) \text{   ,    }  z^2=k.(s^2+t^2)$$
olduğu ispatlanmış olur.



Şimdi ise $k$ çarpanı yokmuş gibi bakıldığında ilkel çözümlerden bahsettiğimiz için $2019^{2018}$ i çarpanlarına ayıralım.  $3^{2018}.673^{2018}$

Yani biz ilkel çözüm ararken $x^2+y^2=3$, $x^2+y^2=1$, $x^2+y^2=673$ için ayrı çözümler arayıp tüm değeri bulabiliriz.

$1)$ $s^2+t^2=3$ denkleminde $x\in\{0,1\}$ olması gerektiğini ve çözümün olmadığını görebiliriz.

$2)$ $s^2+t^2=1$ denkleminde $(1,0)$ ve $(0,1)$ çözümleri gelir.

$3)$ $s^2+t^2=673$ denkleminde (burayı python'a çözdürdüm.)

$s$ değeri $ 25.92296279363144 $ , $t$ değeri $ 1 $

$s$ değeri $ 25.865034312755125 $ , $t$ değeri $ 2 $

$s$ değeri $ 25.768197453450252 $ , $t$ değeri $ 3 $

$s$ değeri $ 25.632011235952593 $ , $t$ değeri $ 4 $

$s$ değeri $ 25.45584412271571 $ , $t$ değeri $ 5 $

$s$ değeri $ 25.238858928247925 $ , $t$ değeri $ 6 $

$s$ değeri $ 24.979991993593593 $ , $t$ değeri $ 7 $

$s$ değeri $ 24.677925358506133 $ , $t$ değeri $ 8 $

$s$ değeri $ 24.331050121192877 $ , $t$ değeri $ 9 $

$s$ değeri $ 23.93741840717165 $ , $t$ değeri $ 10 $

$s$ değeri $ 23.49468024894146 $ , $t$ değeri $ 11 $

$s$ değeri $ 23.0 $ , $t$ değeri $ 12 $

$s$ değeri $ 22.44994432064365 $ , $t$ değeri $ 13 $

$s$ değeri $ 21.840329667841555 $ , $t$ değeri $ 14 $

$s$ değeri $ 21.166010488516726 $ , $t$ değeri $ 15 $

$s$ değeri $ 20.42057785666214 $ , $t$ değeri $ 16 $

$s$ değeri $ 19.595917942265423 $ , $t$ değeri $ 17 $

$s$ değeri $ 18.681541692269406 $ , $t$ değeri $ 18 $

$s$ değeri $ 17.663521732655695 $ , $t$ değeri $ 19 $

$s$ değeri $ 16.522711641858304 $ , $t$ değeri $ 20 $

$s$ değeri $ 15.231546211727817 $ , $t$ değeri $ 21 $

$s$ değeri $ 13.74772708486752 $ , $t$ değeri $ 22 $

$s$ değeri $ 12.0 $ , $t$ değeri $ 23 $

$s$ değeri $ 9.848857801796104 $ , $t$ değeri $ 24 $       olduğundan dolayı $(23,12)$ ve $(12,23)$  gelir.


$2)$ numaralı denklem aslında $x=0$  veya $y=0$  için çözümlerdir.  $(0,2019^{1009})$ , $(2019^{1009},0)$ olarak bulunur. $2$

çözüm vardır.


$3)$ numaralı denklemde ilkel çözüm olarak $673$ çarpanı $s^2+t^2$ içinde olması gerektiğini söylemiştik.
 $x^2+y^2=673^1$ denkleminin $2$ çözümü olduğunu gördük.
 $x^2+y^2=673^2$ denkleminin biraz uğraşma ile $2$ çözümü olduğu da görülebilir.
 $x^2+y^2=673^3$ denkleminin $4$ çözümü vardır.
 $x^2+y^2=673^4$ denkleminin $4$ çözümü vardır.
 .
 .
 .
 $x^2+y^2=673^n$ denkleminin  bir gözlem ile çözüm sayısını kolayca tahmin edebiliriz.

$n$  çift ise $n$ ,
$n$  tek ise $n+1$ pozitif tam sayı çözümü vardır.

buradan $3)$ nolu kısmımızın  $2018$ çözümü olmalıdır.



O halde toplam çözüm sayısı $2018+2=2020$ olarak bulunur.


« Son Düzenleme: Ağustos 07, 2019, 01:39:28 ös Gönderen: AtakanCİCEK »
Bir matematikçi sanmaz fakat bilir, inandırmaya çalışmaz çünkü ispat eder.
    Boğaziçi Üniversitesi - Matematik

 


Sitemap 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 
SimplePortal 2.3.3 © 2008-2010, SimplePortal