Gönderen Konu: Genç Balkan Matematik Olimpiyatı 2018 Soru 1  (Okunma sayısı 2717 defa)

Çevrimdışı Metin Can Aydemir

  • G.O Genel Moderator
  • Geo-Maniac
  • ********
  • İleti: 1139
  • Karma: +9/-0
Genç Balkan Matematik Olimpiyatı 2018 Soru 1
« : Ocak 01, 2020, 07:24:54 ös »
$$m^5-n^5=16mn$$ denklemini sağlayan tüm $(m,n)$ tam sayı çiftlerini bulunuz.
« Son Düzenleme: Ekim 27, 2023, 03:32:30 ös Gönderen: Lokman Gökçe »
Gerçek hikayeler aslında söylenmeyenlerdir.

Çevrimdışı Metin Can Aydemir

  • G.O Genel Moderator
  • Geo-Maniac
  • ********
  • İleti: 1139
  • Karma: +9/-0
Ynt: Genç Balkan Matematik Olimpiyatı 2018 Soru 1
« Yanıtla #1 : Ocak 01, 2020, 08:07:19 ös »
$m$ ve $n$'den biri $0$ ise diğeri de $0$ bulunur. $(m,n)=(0,0)$ çözümü bulunur.

$i)$ $m$ pozitif, $n$ negatif ise $m^5-n^5>0$ fakat $16mn<0$ olur. Çelişki.

$ii)$ $m$ negatif, $n$ pozitif ise $m=-a$ olsun. $$a^5+n^5=16an$$ olur. Bu denklem simetrik olduğundan genelliği bozmadan $a\geq n$ diyebiliriz. $$a^5 < a^5+n^5=16an\leq 16a^2\Rightarrow a^3< 16\Rightarrow a\leq 2$$ olur. $a=2$ ve $a=1$ olabilir. Buradan $(a,n)=(2,2)$ çözümünü buluruz. $(m,n)=(-2,2)$ çözümü elde ederiz.

$iii)$ $m$ ve $n$ pozitifse $m>n$ olur. $m=n+k$ dersek, $$(n+k)^5-n^5=16(n+k)n\Rightarrow nk(5n^3-16)+10n^3k^2+n^2(10k^3-16)+5nk^4+k^5=0$$ olur. Eğer $n,k>1$ ise sol taraf pozitif olacağından çözüm gelmez.

$iiia)$ $n=1$ ise $m^5-1=16m$ olur. $m|1$ olacağından $m=1$ olur fakat sağlamaz. Çelişki.
$iiib)$ $k=1$ ise $(n+1)^5-n^5=16(n+1)n$ olur. Düzenlersek $5n^4+10n^3-6n^2-11n+1=0$ olur ve $n|1$ olacağından $n=1$ olur fakat sağlamaz.

Dolayısıyla $m$ ve $n$ pozitif iken bir çözüm yoktur.

$iv)$ $m$ ve $n$ negatifse $(m,n)$ çözümse $(-n,-m)$ de çözüm olacaktır fakat denklemin pozitiflerde çözümü olmadığını göstermiştik. Dolayısıyla negatiflerde de çözümü yoktur.

Tüm çözümler $(m,n)=(0,0), (-2,2)$'dir.
« Son Düzenleme: Ekim 27, 2023, 03:32:32 ös Gönderen: Lokman Gökçe »
Gerçek hikayeler aslında söylenmeyenlerdir.

Çevrimdışı Metin Can Aydemir

  • G.O Genel Moderator
  • Geo-Maniac
  • ********
  • İleti: 1139
  • Karma: +9/-0
Ynt: Genç Balkan Matematik Olimpiyatı 2018 Soru 1
« Yanıtla #2 : Ekim 16, 2023, 08:19:36 ös »
$m$ ve $n$'nin pozitif olduğu durum için farklı bir yöntem kullanabiliriz. $m>n$ olduğundan, $m\geq 2$ ve $n\geq 1$ olacaktır. Ayrıca $$16mn=m^5-n^5=(m-n)(m^4+m^3n+m^2n^2+mn^3+n^4)>(m-n)(m^3n+3m^2n^2+mn^3)$$ $$\implies 16> (m-n)(m^2+3mn+n^2)\geq (m-n)(2^2+3\cdot 2\cdot 1+1^2)=11(m-n)>0$$ $$\implies m-n=1$$ elde edilir. Ancak bu durumda $m$ ve $n$'nin pariteleri farklıdır ve $m^5-n^5$ bir tek sayıdır. Bu bir çelişkidir. $m$ ve $n$'nin pozitif olması durumdan çözüm gelmez.

Geri kalan durumlar yukarıdaki çözümdeki gibi incelenebilir.
Gerçek hikayeler aslında söylenmeyenlerdir.

 


Sitemap 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 
SimplePortal 2.3.3 © 2008-2010, SimplePortal