Gönderen Konu: Balkan Matematik Olimpiyatı 2025 Soru 3  (Okunma sayısı 448 defa)

Çevrimdışı matematikolimpiyati

  • Geo-Maniac
  • ********
  • İleti: 1.579
  • Karma: +4/-0
Balkan Matematik Olimpiyatı 2025 Soru 3
« : Nisan 30, 2025, 01:26:06 ös »
Tüm $x$ ve $y$ gerçel sayıları için $$f(x+yf(x))+y=xy+f(x+y)$$ eşitliğini sağlayan bütün $f : \mathbb R \to \mathbb R$ fonksiyonlarını bulunuz.

(Yunanistan)

Çevrimiçi ahmedsyldz

  • G.O Yeni Üye
  • *
  • İleti: 9
  • Karma: +0/-0
Ynt: Balkan Matematik Olimpiyatı 2025 Soru 3
« Yanıtla #1 : Mayıs 01, 2025, 12:31:43 öö »
$f(a) = 1$ olsun, $x$ yerine $a$ yazarsak $f(a+y) + y = ay + f(a+y) => y = ay => a = 1$ gelir. Öte yandan $x = 1$ dersek $f(1 + f(1)y) = f(1 + y)$ gelir ve $f(1) = 1$ bunun bir çözümüdür. Aynı zamanda ilk eşitlikten dolayı tek çözümdür. $f(1) = 1$ olduğunu bulduk, şimdi $x = 0$ ve $y = 1$ yazarsak $f(f(0)) = 0$ elde edilir. $f(0) = m$ dersek $f(m) = 0$ olur. Eğer $x = m$ ve $y = -m$ yazarsak $-m = -m^2 + m$ olur ve buradan $m = 2$ veya $m = 0$ gelir. $x = m$ için  $y = my + f(x + m)$ olduğundan $m = 0$ için $f(x) = x$, $m = 2$ için $f(x) = 2 - x$ fonksiyonları bulunur.
« Son Düzenleme: Mayıs 01, 2025, 01:45:01 ös Gönderen: ahmedsyldz »

Çevrimdışı Metin Can Aydemir

  • G.O Genel Moderator
  • Geo-Maniac
  • ********
  • İleti: 1.387
  • Karma: +10/-0
Ynt: Balkan Matematik Olimpiyatı 2025 Soru 3
« Yanıtla #2 : Mayıs 01, 2025, 07:28:49 öö »
$f(a) = 1$ olsun, $x$ yerine $a$ yazarsak $f(a+y) + y = ay + f(a+y) => y = ay => a = 1$ gelir. $f(1) = 1$ olduğunu bulduk, şimdi $x = 0$ ve $y = 1$ yazarsak $f(f(0)) = 0$ elde edilir. $f(0) = m$ dersek $f(m) = 0$ olur. Eğer $x = m$ ve $y = -m$ yazarsak $-m = -m^2 + m$ olur ve buradan $m = 2$ veya $m = 0$ gelir. $x = m$ için  $y = my + f(x + m)$ olduğundan $m = 0$ için $f(x) = x$, $m = 2$ için $f(x) = 2 - x$ fonksiyonları bulunur.

$f(a)=1$ olacak şekilde bir $a$ reel sayısı olduğunu nereden biliyoruz?
Gerçek hikayeler aslında söylenmeyenlerdir.

Çevrimiçi Hüseyin Yiğit EMEKÇİ

  • Geo-Maniac
  • ********
  • İleti: 876
  • Karma: +2/-0
Ynt: Balkan Matematik Olimpiyatı 2025 Soru 3
« Yanıtla #3 : Mayıs 01, 2025, 07:43:16 öö »
İkinci bir durum olarak $f(x)\neq 1\quad \forall x\in R$  incelenip çelişki elde edilebilir. Fakat şuan çözüm haliyle eksik oluyor.
''Uzman, çok dar bir alanda yapılabilecek tüm hataları yapmış kişidir.''   ~Niels Bohr

Çevrimiçi ahmedsyldz

  • G.O Yeni Üye
  • *
  • İleti: 9
  • Karma: +0/-0
Ynt: Balkan Matematik Olimpiyatı 2025 Soru 3
« Yanıtla #4 : Mayıs 01, 2025, 01:46:43 ös »
$f(a) = 1$ olsun, $x$ yerine $a$ yazarsak $f(a+y) + y = ay + f(a+y) => y = ay => a = 1$ gelir. $f(1) = 1$ olduğunu bulduk, şimdi $x = 0$ ve $y = 1$ yazarsak $f(f(0)) = 0$ elde edilir. $f(0) = m$ dersek $f(m) = 0$ olur. Eğer $x = m$ ve $y = -m$ yazarsak $-m = -m^2 + m$ olur ve buradan $m = 2$ veya $m = 0$ gelir. $x = m$ için  $y = my + f(x + m)$ olduğundan $m = 0$ için $f(x) = x$, $m = 2$ için $f(x) = 2 - x$ fonksiyonları bulunur.

$f(a)=1$ olacak şekilde bir $a$ reel sayısı olduğunu nereden biliyoruz?

Şuan doğru mudur?

Çevrimdışı ygzgndgn

  • G.O Bağımlı Üye
  • *****
  • İleti: 124
  • Karma: +2/-0
Ynt: Balkan Matematik Olimpiyatı 2025 Soru 3
« Yanıtla #5 : Mayıs 13, 2025, 08:01:18 ös »
Çözüm. $P(x,y)$ ifadeyi belirtsin.
$(i)$ $c\in\mathbb{R}$ vardır öyle ki $f(c)=0$.
$$P(c,x)\Rightarrow x=cx+f(c+x)\Rightarrow f(x)=(1-c)(x-c)$$
$$P(1,x)\Rightarrow f(xf(1)+1)=f(x+1)\Rightarrow (1-c)(xf(1)+1-c)=(1-c)(x+1-c)\Rightarrow f(1)=1.$$
$$P(0,1)\Rightarrow f(f(0))+1=f(1)=\Rightarrow f(f(0))=0\Rightarrow f(c^2-c)=0\Rightarrow (1-c)(c^2-2c)=0\Rightarrow c\in\{0,2\}$$
Buradan $f(x)=x$ ve $f(x)=2-x$ çözümlerine ulaşırız. ($c\not =1$ çünkü $f$ sabit değildir.)

$(ii)$ Böyle bir reel sayı yoktur.
$$P(x,d-x)\Rightarrow f(x+(d-x)f(x))=-x^2+(d+1)x+(f(d)-d)\not =0\Rightarrow \delta_x=(d+1)^2-4(f(d)-d)<0\Rightarrow f(d)<\frac{(d-1)^2}{4}<0$$
Buradan $f$ in üstten sınırı olduğunu, özel olarak değerlerinin asla $0$'ı aşmadığını görürürüz.

$(a)$ $f(0)\not =f(1)$
Aşağıdaki iki ifadeyi kıyaslarsak görürüz ki
$$P(1,\frac{f(0)-1}{f(1)-f(0)})\Rightarrow f(\frac{f(0)[f(1)-1]}{f(1)-f(0)})=f(\frac{f(1)-1)}{f(1)-f(0)})$$
$$P(0,\frac{f(1)-1}{f(1)-f(0)})\Rightarrow f(\frac{f(0)[f(1)-1]}{f(1)-f(0)})=f(\frac{f(1)-1)}{f(1)-f(0)})+\frac{f(1)-1)}{f(1)-f(0)}$$
Tüm bunlar
$$\frac{f(1)-1}{f(1)-f(0)}=0\Rightarrow f(1)=1>0$$
olduğunu ispatlar, ki bu da bulduğumuz eşitsizlikle çelişir.

$(b)$ $f(0)=f(1)=\lambda\in\mathbb{R}$ öyle ki $\lambda<0$
$$P(0,x)\Rightarrow f(\lambda x)=f(x)-x\Rightarrow f(x)=f(\frac{x}{\lambda})-\frac{x}{\lambda}$$
$$P(1,x)\Rightarrow f(\lambda x +1)=f(x+1)\Rightarrow f(x)=f(\frac{x}{\lambda}-\frac{1}{\lambda})$$
$$f(\frac{x}{\lambda})-\frac{x}{\lambda}=f(\frac{x}{\lambda}-\frac{1}{\lambda})\Rightarrow f(x)-x=f(x-\frac{1}{\lambda})$$
Tümevarımdan
$$f(x-\frac{z}{\lambda})-f(x)=\frac{z(z-1)}{2\lambda}-zx\forall z\in\mathbb{Z}$$
gelir. Bir $z\in\mathbb{Z}$ tam sayısı seçilebilir öyle ki
$$f(x_0-\frac{z}{\lambda})>0\Leftrightarrow f(x_0)>zx_0-\frac{z(z-1)}{2\lambda}$$
$x_0$ reel olmak üzere sağlanır, ki bu da yine baştaki iddiamızla çelişir. $\blacksquare$
Bu adımlar, tüm durumların incelenmesiyle sonuçlanır. Böylelikle tek çözümler
$$\boxed{f(x)=x \text{ ve } f(x)=2-x}$$
olarak bulunur.
« Son Düzenleme: Mayıs 13, 2025, 08:08:32 ös Gönderen: ygzgndgn »
"Hayatta en hakiki mürşit ilimdir, fendir."
-Mustafa Kemal Atatürk

 


Sitemap 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 
SimplePortal 2.3.3 © 2008-2010, SimplePortal