Gönderen Konu: Düzgün Çokgendeki Farklı Üçgenlerin Sayısı {Çözüldü}  (Okunma sayısı 3831 defa)

Çevrimdışı Lokman Gökçe

  • Lokman Gökçe
  • Administrator
  • Geo-Maniac
  • *********
  • İleti: 3.716
  • Karma: +23/-0
  • İstanbul
Problem: Bir düzgün $24$-genin köşelerinden üçünü köşe kabul eden üçgenleri düşünelim. Bu üçgenlerden birbiriyle eş olanlar aynı kabul edilirse, farklı üçgenlerin sayısı kaçtır?
« Son Düzenleme: Eylül 03, 2022, 09:28:58 ös Gönderen: Lokman Gökçe »
Uğraşınca çözebileceğim zorlukta olan soruları çözmeyi severim.

Çevrimdışı Metin Can Aydemir

  • G.O Genel Moderator
  • Geo-Maniac
  • ********
  • İleti: 1.322
  • Karma: +9/-0
Ynt: Düzgün Çokgendeki Farklı Üçgenlerin Sayısı
« Yanıtla #1 : Ağustos 25, 2022, 11:18:16 öö »
Kullandığım mantıkta pürüzler olabilir, o yüzden sonucum hatalı çıkarsa lütfen düzeltin.

Bir düzgün $n$-gende üç köşenin birleşmesiyle oluşabilecek en ufak açı $\frac{180^\circ}{n}$'dir. Bu açı da ardışık iki köşe ve üçüncü herhangi bir köşe seçilmesiyle elde edilir. Düzgün $n$-gende köşeler seçilerek oluşturulan üçgenlerin hepsinin dış teğet çemberi aynı olacaktır. Dolayısıyla bu seçme yöntemiyle elde edilen iki üçgenin eş olması için gerek ve yeterli şart açılarının aynı olmasıdır. Bu üçgenlerin ise herhangi bir açısı $1\leq k\leq n-2$ tamsayı olmak üzere $\frac{180^\circ}{n}\cdot k$ şeklindedir çünkü aslında düzgün $n$-gen bir kirişler $n$-genidir (bu tabir ne kadar doğru bilemem ama demek istediğim anlaşıldı umarım  ;D). Üçgenin açıları $\frac{180^\circ}{n}k_1$, $\frac{180^\circ}{n}k_2$ ve $\frac{180^\circ}{n}k_3$ olsun. İç açıları toplamı $180^\circ$ olduğundan $k_1+k_2+k_3=n$'dir. Soru bu haliyle dağılım sorusu gibi gözükse de sıralama önemsiz olduğundan tam bir dağılım sorusu değildir. Permütasyon durumlarını ayıklamalıyız. Buradan sonrasında genel haliyle değil sorunun istediği haliyle devam edeceğiz.

$k_1=k_2=k_3$ ise $k_1=k_2=k_3=8$ elde edilir.

$k_1=k_2$ ama $k_2\neq k_3$ ise $2k_1+k_3=24$ durumuna döner. $k_3>0$ olduğundan $m\geq 1$ için $k_3=2m$ diyebiliriz. Buradan $m+k_1=12$ elde edilir. $11$ çözüm gelir ama bir tanesi $k_1=k_2=k_3=8$ durumunu çıkardığımızda $10$ tane durum kalır.

$k_1$, $k_2$ ve $k_3$ farklı ise $k_1<k_2<k_3$ kabul edebiliriz. $a,b>0$ için $k_3=k_2+a=k_1+a+b$ dersek $$3k_1+2a+b=24$$ elde edilir. $k_1=1,2,\dots,7$ olabilir. $k_1$ tek iken $b=2c-1$ yazarsak $\frac{23-3k_1}{2}$ adet $k_1$ çift iken $b=2c$ yazarsak $\frac{22-3k_1}{2}$ çözüm elde edilir. Dolayısıyla buradan $$\dfrac{23-3\cdot 1}{2}+\dfrac{22-3\cdot 2}{2}+\dfrac{23-3\cdot 3}{2}+\dfrac{22-3\cdot 4}{2}+\dfrac{23-3\cdot 5}{2}+\dfrac{22-3\cdot 6}{2}+\dfrac{23-3\cdot 7}{2}=37$$ bulunur. Toplamda $37+10+1=48$ tane farklı üçgen vardır.

Genelleştirme: Genel halini için şöyle bir yöntem izlenebilir. Permütasyonda sorun çıkartan kısım $k_i$'lerin bazılarının eşit olduğu durumlardır. $k_1=k_2$ için $2k_1+k_3=n$ denklemine bakalım. Bu denklemin $n$ tekse $\frac{n-1}{2}$ adet, çiftse $\frac{n-2}{2}$ adet çözümü vardır. Eğer $3\mid n$ ise bir tane $k_1=k_2=k_3$ çözümü vardır, değilse yoktur. Üç değişkenin eşit olduğu çözüm sayısı $a$, sadece iki değişkenin eşit olduğu çözüm sayısı $b$, üç değişkenin de farklı olduğu çözüm sayısı $c$ olsun. Dağılımdan $k_1+k_2+k_3=n$ olan sıralı üçlü sayısı $\dbinom{n-1}{2}$ bulunur. Yani $$a+3b+6c=\dbinom{n-1}{2}$$ olacaktır ve bizim aradığımız sayı $a+b+c$'dir.

Eğer $n=6k$ ise $a=1$, $b=\frac{n-2}{2}-1$ olacaktır. Buradan $c=\frac{n^2-6n+12}{12}$ bulunur. Dolayısıyla $a+b+c=\frac{n^2}{12}$ bulunur.

Eğer $n=6k+1$ ise $a=0$, $b=\frac{n-1}{2}$ ve $c=\frac{n^2-6n+5}{12}$ olur. $a+b+c=\frac{n^2-1}{12}$ bulunur. Bu şekilde ilerlenirse aranan sayıya $f(n)$ dersek $$f(n)=\begin{cases} \frac{n^2}{12} \quad &\text{eğer} ~~~n \equiv 0\pmod{6}~~~ \text{ise}\\ \frac{n^2-1}{12} \quad &\text{eğer}~~~ n \equiv 1,5\pmod{6}~~~\text{ise} \\ \frac{n^2-4}{12} \quad &\text{eğer}~~~ n \equiv 2,4\pmod{6}~~~\text{ise} \\ \frac{n^2+3}{12} \quad &\text{eğer}~~~ n \equiv 3\pmod{6}~~~\text{ise} \\ \end{cases}$$ elde edilir.
« Son Düzenleme: Ağustos 25, 2022, 12:08:00 ös Gönderen: Metin Can Aydemir »
Gerçek hikayeler aslında söylenmeyenlerdir.

Çevrimdışı Lokman Gökçe

  • Lokman Gökçe
  • Administrator
  • Geo-Maniac
  • *********
  • İleti: 3.716
  • Karma: +23/-0
  • İstanbul
Ynt: Düzgün Çokgendeki Farklı Üçgenlerin Sayısı
« Yanıtla #2 : Ağustos 25, 2022, 02:17:58 ös »
Tebrikler Metin Can, çözümünüz doğru.

Dediğiniz gibi oluşan $k_1 + k_2 + k_3 = n$ denkleminin pozitif tam sayılarda çözümü, bir dağılım problemi gibi görünse de eş üçgenler aynı sayılacağı için bu tür simetrileri engelleyecek $k_1\leq k_2 \leq k_3$ kısıtlaması vardır. Böyle bir probleme $n$ nin $3$'lü parçalanış sayısı diyoruz. $n=24$ durumunda ve bazı özel durumlarda problemi çözmüştüm ancak genel formülü çıkarmamıştım. Bu şekilde yanıtı $n$ e bağlı olarak çözmen daha güzel olmuş, eline sağlık :)



Parçalanış için biraz daha açıklama verebiliriz. Küçük sayılarda çözümler kolayca sayılabiliyor. Örneğin $n=8$ için: $8 = 1 + 1 + 6 = 1 + 2 + 5 = 1 + 3 + 4 = 2 + 2 + 4 = 2 + 3 + 3$ olup $f(8 ) = 5$ tir. Bizim problemimizde düzgün $8$-gende $5$ tane farklı üçgen oluşur demektir.
« Son Düzenleme: Ağustos 25, 2022, 03:31:26 ös Gönderen: Lokman Gökçe »
Uğraşınca çözebileceğim zorlukta olan soruları çözmeyi severim.

 


Sitemap 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 
SimplePortal 2.3.3 © 2008-2010, SimplePortal