Gönderen Konu: Tübitak Lise 2. Aşama 2023 Soru 1  (Okunma sayısı 960 defa)

Çevrimdışı Hüseyin Yiğit EMEKÇİ

  • Geo-Maniac
  • ********
  • İleti: 795
  • Karma: +2/-0
Tübitak Lise 2. Aşama 2023 Soru 1
« : Aralık 22, 2023, 09:07:37 ös »
Sonsuz çoklukta $k$ pozitif tam sayısı için $$\dfrac{n^2+m^2}{m^4+n}=k$$ olacak şekilde $m$ ve $n$ pozitif tam sayılarının bulunmadığını gösteriniz.
« Son Düzenleme: Aralık 23, 2023, 01:12:24 öö Gönderen: geo »
''Uzman, çok dar bir alanda yapılabilecek tüm hataları yapmış kişidir.''   ~Niels Bohr

Çevrimdışı Metin Can Aydemir

  • G.O Genel Moderator
  • Geo-Maniac
  • ********
  • İleti: 1.321
  • Karma: +9/-0
Ynt: Tübitak Lise 2. Aşama 2023 Soru 1
« Yanıtla #1 : Aralık 24, 2023, 03:29:33 ös »
Sonsuz sayıda $k$ olduğunu göstermek için bir tane format bulmamız yeterlidir. $p\equiv 3\pmod{4}$ olan herhangi bir asal için $k=p^2$'nin çözüm vermediğini gösterirsek soru biter. Çözüm olduğunu varsayalım.

$(m,n)=d$ olsun. $m=ud$ ve $n=vd$ olacak şekilde aralarında asal $(u,v)$ pozitif tamsayı çifti vardır. $$\frac{d(u^2+v^2)}{d^3u^4+v}=p^2$$ olacaktır. $p\mid d(u^2+v^2)$ olduğundan $p\mid d$ veya $p\mid u^2+v^2$ olmalıdır ancak $u$ ve $v$ aralarında asal olduğundan, en az bir tanesi de $p$ ile de aralarında asaldır ve ikinci durumdan $$u^2+v^2\equiv 0\pmod{p}\implies (uv^{-1})^2\equiv -1\pmod{p}$$ elde edilir ve bu bir çelişkidir çünkü $-1$; $p$ modunda karekalan değildir. Dolayısıyla $p\mid d$ olmalıdır. Hatta $p^2\mid d$ olacaktır.

$(d,v)=c$ olsun. $d=cx$ ve $v=cy$ olacak şekilde aralarında asal $(x,y)$ pozitif tamsayı çifti vardır. $$\frac{x(u^2+c^2y^2)}{c^2x^3u^4+y}=p^2$$ $(c^2x^3u^4+y,x)=1$ ve $p^2\mid x$ olduğundan $x=p^2$'dir. Buradan $$y(c^2y-1)=u^2(c^2p^6u^2-1)$$ elde edilir. $(y,u^2)=1$ olması gerektiğinden $u^2\mid c^2y-1$ olacaktır ve $y=\frac{u^2t+1}{c^2}$ olacak şekilde bir $t$ pozitif tamsayısı vardır ($t=0$ durumunda $y=c=1$ olacaktır ve yerine koyulursa çözüm gelmez). $$u^2t^2+t+c^2=c^4p^6u^2$$ elde edilir. $c^2p^3\geq t+1$ olması gerektiğinden $$u^2t^2+t+c^2=c^4p^6u^2\geq (t+1)^2u^2$$ $$\implies t+c^2\geq (2t+1)u^2\geq 2t+1\implies c^2\geq t+1$$ elde edilir. Görülebildiği üzere $c^2$ için elde edilen alt sınır büyümektedir.

$k\geq 0$ için $c^2\geq p^{k}(t+1)$ gibi bir alt sınır için $$u^2t^2+t+c^2=c^4p^6u^2\geq p^{6+2k}(t+1)^2u^2\implies c^2\geq \left[p^{6+2k}(t+1)^2-t^2\right]u^2-t\geq p^{6+2k}(t+1)^2-t^2-t$$ $$\geq p^{6+2k}(t+1)^2-(t+1)^2>\left[p^{6+2k}-1\right](t+1)$$ $p^{6+2k}-1>p^{k+1}$ olduğunu görmek kolaydır. Dolayısıyla $c^2$ için $p^{k+1}(t+1)$ alt sınırını elde ederiz. Bunu sonsuza kadar götürebileceğimizden dolayı böyle bir $c$ yoktur, çözüm gelmez.

Dolayısıyla $p\equiv 3\pmod{4}$ asalı için $k=p^2$ alınırsa hiçbir çözüm olmayacaktır.
« Son Düzenleme: Aralık 28, 2023, 01:49:05 ös Gönderen: Metin Can Aydemir »
Gerçek hikayeler aslında söylenmeyenlerdir.

Çevrimdışı Metin Can Aydemir

  • G.O Genel Moderator
  • Geo-Maniac
  • ********
  • İleti: 1.321
  • Karma: +9/-0
Ynt: Tübitak Lise 2. Aşama 2023 Soru 1
« Yanıtla #2 : Aralık 28, 2023, 03:26:14 ös »
Bu soruya yukarıdaki çözümü yaptığımda $k=p^2$ seçmemin nedeni $p\not\mid u^2+v^2$ olmasını sağlamak ve ilerideki kısımlarda $u^2$'nin katsayılarını kıyaslayabilmekti. Başka formattaki $k$'lar için farklı çözümler geleceğini düşünmüştüm ama karşılaştığım her çözümde farklı sebeplerle $k=p^2$ seçilmiş. Örneğin, yüzde yüz emin olmamakla beraber $3^{2a}$ şeklindeki sayılar için de çözüm gelmeyeceğini düşünüyorum. $k=p^2$ durumuna getirilmiş farklı çözümlerden birisini daha ekleyelim.

Çözüm 2: $p\equiv 3\pmod{4}$ için $k=p^2$ için çözüm olmayacağını göstereceğiz. $$m^2+n^2=p^2(m^4+n)\implies p\mid m^2+n^2$$ olacaktır. $p\equiv 3\pmod{4}$ olduğundan $p\mid m,n$ olmalıdır. $m=xp$ ve $n=yp$ yazarsak, $$x^2+y^2=p^4x^4+py\implies p\mid x^2+y^2\implies p\mid x,y$$ olur. $x=ap$, $y=bp$ yazarsak, $$a^2+b^2=p^6a^4+b\implies a^2-b=(p^3a^2-b)(p^3a^2+b)$$ elde edilir. Eğer $a^2=b$ ise $$p^3a^2-b>a^2-b$$ olduğundan çelişki elde edilir. Dolayısıyla $a^2\neq b$ ve $$|a^2-b|= |p^3a^2-b|(p^3a^2+b)>|p^3a^2-b|(a^2+b)>|p^3a^2-b|\cdot |a^2-b|$$ $$\implies 1>|p^3a^2-b|\implies p^3a^2-b=0$$ elde edilir ancak eşitlikte yerine yazılırsa $a^2-b=0$ çelişkisi elde edilir. Dolayısıyla $k=p^2$ için çözüm yoktur.

Kaynak: Tübitak Lise 2. Aşama Resmi Çözümler 2023
« Son Düzenleme: Aralık 28, 2023, 04:32:03 ös Gönderen: geo »
Gerçek hikayeler aslında söylenmeyenlerdir.

 


Sitemap 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 
SimplePortal 2.3.3 © 2008-2010, SimplePortal