Gönderen Konu: Tübitak Lise 1. Aşama 2024 Soru 07  (Okunma sayısı 1005 defa)

Çevrimdışı matematikolimpiyati

  • Geo-Maniac
  • ********
  • İleti: 1.575
  • Karma: +4/-0
Tübitak Lise 1. Aşama 2024 Soru 07
« : Mayıs 21, 2024, 10:56:13 öö »
$x$ ve $y$ pozitif gerçel sayıları $x^2+xy=1$ şartını sağlıyorsa, $61x+25y$ en az kaç olabilir?

$\textbf{a)}\ 40  \qquad\textbf{b)}\ 50  \qquad\textbf{c)}\ 60  \qquad\textbf{d)}\ 70  \qquad\textbf{e)}\ 80$
« Son Düzenleme: Eylül 03, 2024, 02:11:58 ös Gönderen: alpercay »

Çevrimdışı yusufipek

  • G.O İlgili Üye
  • **
  • İleti: 18
  • Karma: +0/-0
Ynt: Tübitak Lise 1. Aşama 2024 Soru 07
« Yanıtla #1 : Mayıs 21, 2024, 12:27:07 ös »
1.eşitlikten: y=1/x - x olur. Bunu 2.eşitlikte yazalım: 61x + 25y = 61x + 25(1/x - x)=36x + 25/x olup AGO eşitsizliği uygulanırsa; 36x + 25/x >=2kök36.25 = 60 olup istenen ifadenin en küçük değeri 60 olur. (Eşitlik durumu: x = 5/6  ve y = 11/30 için).

Çevrimdışı emirhanys

  • G.O Yeni Üye
  • *
  • İleti: 8
  • Karma: +0/-0
Ynt: Tübitak Lise 1. Aşama 2024 Soru 07
« Yanıtla #2 : Mayıs 21, 2024, 02:28:39 ös »
$x^2+xy=1$ ifadesini $x$ parantezine alıp her iki tarafı $x$'e bölersek $x+y = \frac{1}{x}$ olur. $61x+25y$ ifadesini $25(x+y) + 36x$ olarak yazarsak $\frac{25}{x}+36x$ $\Rightarrow$ $AGO$'dan $36x+\frac{25}{x}\geq2\sqrt{36}\cdot25=60$ olup istenen ifadenin en küçük değeri  60 olur. (Eşitlik durumu: $x=\frac{5}{6}$ ve $y=\frac{11}{30}$ için sağlanır.)
« Son Düzenleme: Mayıs 21, 2024, 02:51:26 ös Gönderen: emirhanys »

Çevrimdışı Metin Can Aydemir

  • G.O Genel Moderator
  • Geo-Maniac
  • ********
  • İleti: 1.382
  • Karma: +10/-0
Ynt: Tübitak Lise 1. Aşama 2024 Soru 07
« Yanıtla #3 : Haziran 08, 2024, 08:00:39 öö »
Bu soru için biraz gereksiz ileri seviye çözüm olacak ama ilgilenenler için eklemek istedim.

Bizden $f(x,y)=61x+25y$'nin en küçük değeri, $g(x,y)=x^2+xy-1=0$ sınırlayıcı şartı altında isteniyor. Lagrange çarpanı metodundan, aradığımız $x,y$ değerlerini bulalım. $$\begin{cases} f_x=\lambda g_x\\ f_y=\lambda g_y\end{cases}\implies \begin{cases} 61=\lambda (2x+y)\\ 25=\lambda x\end{cases}.$$ İkinci eşitliğin iki katını ilkinden çıkartırsak, $11=\lambda y$ bulunur. Yani $x=\frac{25}{\lambda}$ ve $y=\frac{11}{\lambda}$ elde edilir. $$x(x+y)=1\implies \frac{25\cdot 36}{\lambda^2}=1\implies \lambda=30.$$ Dolayısıyla, $$\min(61x+25y)=\frac{61\cdot 25}{30}+\frac{25 \cdot 11}{30}=60$$ bulunur.

Not: Bu yöntem biraz test mantığına kaçan bir yöntemdir çünkü bazı ara adımlar atlanmıştır. Örneğin bulduğumuz eşitlik durumunun en büyük değil de en küçük olduğunu nerden biliyoruz gibi detayları incelemedik. Ayrıca bu yöntem, her soru için çok temiz ifadeler çıkarmayabilir. Yine de türev incelemesi vs. gibi analiz yöntemlerine aşina öğrenciler test sınavlarında kullanabilirler.
« Son Düzenleme: Ocak 25, 2025, 11:17:14 öö Gönderen: geo »
Gerçek hikayeler aslında söylenmeyenlerdir.

Çevrimdışı alpercay

  • Administrator
  • Geo-Maniac
  • *********
  • İleti: 1.017
  • Karma: +14/-0
Ynt: Tübitak Lise 1. Aşama 2024 Soru 07
« Yanıtla #4 : Eylül 03, 2024, 01:55:35 ös »
(Resmi çözüm) $(61x+25y)^2=(11x-25y)^2+3600x(x+y)=(11x-25y)^2+60^2$ olarak yazılabilir , buradan $61x+25y\ge 60$ olur. $x=5/6$  ve  $y=11/30$ için eşitlik sağlanır.
« Son Düzenleme: Eylül 04, 2024, 07:50:52 ös Gönderen: geo »

 


Sitemap 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 
SimplePortal 2.3.3 © 2008-2010, SimplePortal