Gönderen Konu: Tübitak Lise 2. Aşama 2004 Soru 4  (Okunma sayısı 3658 defa)

Çevrimdışı geo

  • Administrator
  • Geo-Maniac
  • *********
  • İleti: 2.633
  • Karma: +9/-0
Tübitak Lise 2. Aşama 2004 Soru 4
« : Ağustos 06, 2013, 03:34:26 öö »
$\mathbb{Z}$ tam sayılar kümesini göstermek üzere, tüm $m,n \in \mathbb{Z}$ için, $ f(n)-f(n+f(m))=m$ koşulunu sağlayan bütün $f:\mathbb{Z}\to \mathbb{Z}$ fonksiyonlarını bulunuz.
« Son Düzenleme: Eylül 01, 2013, 11:40:21 öö Gönderen: bosbeles »

Çevrimdışı geo

  • Administrator
  • Geo-Maniac
  • *********
  • İleti: 2.633
  • Karma: +9/-0
Ynt: 4 - Tashih edildi
« Yanıtla #1 : Ağustos 06, 2013, 04:09:33 öö »
(Burak VARICI)

Cevap: Bu şartı sağlayan hiç $f:{\mathbb Z}\to {\mathbb Z}$ fonksiyonu yoktur.

$P(m,n)$ ile $f(n)-f(n+f(m))=m$ denklemini ifade edelim.
Varsayalım bir $a,b\in {\mathbb Z}$ikilisi için $f(a)=f(b)$ sağlansın. Sırasıyla $P(m,a)$ ve $P(m,b)$ ye bakarsak $a=f(n)-f(n+f(b))=f(n)-f(n+f(b))=b$ ve dolayısıyla $a=b$ bulunur. Demek ki $f$ fonksiyonu birebirdir.

$P(0,0):f(0)-f(f(0))=0 \Rightarrow {\rm \; }f(0)=f(f(0))$.  Fonksiyon birebir olduğundan $f(0)=0$ buluruz. $$P(m,0): f(0)-f(f(m))=m  \Rightarrow f(f(m))=-m{\rm \; }\dots(*)$$
$(*)$'ı kullanarak $P(f(m),n)$ i incelersek:
$f(n)-f(n+f(f(m))=f(n)-f(n-m)=f(m)$ $\Rightarrow {\rm \; }f(n)=f(m)+f(m-n)$ elde ederiz.  $a=n-m{\rm \; },{\rm \; }b=m$ şeklinde bir dönüşüm yaparsak:

$f(a+b)=f(a)+f(b)$, $\forall a,b\in {\mathbb Z}$. Yani fonksiyon Cauchy Eşitliği'ni sağlar.
Bu durumda $f(1)=c$ olmak üzere fonksiyon $f(x)=cx$ biçiminde olmalıdır.
Bunu ilk denklemde yerine yazarsak:
$cn-c(n+cm)=m{\rm \; \; }\Rightarrow {\rm \; }cm^{2} =-m$ bulunur. Fakat bu da $m\ne 0$ için $c^{2} =-1$ demektir, bu durum $c$'nin tamsayı olmasıyla çelişir.

Dolayısıyla böyle bir $f:{\mathbb Z}\to {\mathbb Z}$ fonksiyonu yoktur. $\triangleright $
« Son Düzenleme: Eylül 15, 2013, 10:11:31 öö Gönderen: bosbeles »

 


Sitemap 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 
SimplePortal 2.3.3 © 2008-2010, SimplePortal