Gönderen Konu: Uluslararası Matematik Olimpiyatı 2008 Soru 3  (Okunma sayısı 3557 defa)

Çevrimdışı geo

  • Administrator
  • Geo-Maniac
  • *********
  • İleti: 2492
  • Karma: +9/-0
Uluslararası Matematik Olimpiyatı 2008 Soru 3
« : Ekim 27, 2013, 02:14:56 ös »
Sonsuz tane $n$ doğal sayısı için $n^2+1$ sayısının $2n+\sqrt {2n}$ den büyük asal böleninin olduğunu kanıtlayınız.
« Son Düzenleme: Şubat 01, 2023, 04:09:51 ös Gönderen: Lokman Gökçe »

Çevrimdışı Lokman Gökçe

  • Lokman Gökçe
  • Administrator
  • Geo-Maniac
  • *********
  • İleti: 3661
  • Karma: +23/-0
  • İstanbul
Ynt: Uluslararası Matematik Olimpiyatı 2008 Soru 3
« Yanıtla #1 : Şubat 01, 2023, 01:57:37 öö »
Çözüm: Öncelikle şu iki yardımcı teoremi hatırlayalım.
$\bullet$ $p\equiv 1 \pmod{4}$ olacak şekilde sonsuz çoklukta $p$ asal sayısı vardır.
$\bullet$ $x^2 \equiv -1 \pmod{p}$ ve $1\leq x \leq p-1$ olacak şekilde iki farklı $x$ tam sayısı vardır. Bu denkliğin çözümünün varlığı ile ilgili forumda 4n+1 asal başlıklı konuya bakabilirsiniz.

Şimdi $p \equiv 1 \pmod{4}$ olacak şekilde bir $p$ asal sayısını göz önüne alalım. Yardımcı teoremden dolayı $x^2 \equiv - 1 \pmod{p}$ denkliğinin $1\leq x \leq p-1$ olacak şekilde iki farklı $x$ tam sayı çözümü olduğunu biliyoruz. Bunlardan küçük olan çözüme $n$ dersek, büyük olan çözüm de $p-n$ olur. O halde $1\leq n\leq \dfrac{p-1}{2}$ dir. Böylece $n^2 \equiv - 1 \pmod{p}$ olup $p\mid n^2 + 1$ elde ederiz. Şimdi bu $n$ sayısı için
$$ p-2n > \sqrt{2n} \tag{0} $$
ana eşitsizliğinin sağlandığını kanıtlayacağız. $1\leq n\leq \dfrac{p-1}{2}$ olduğundan bir $m\in \{ 1, 3, \dots, p-3\}$ tek sayısı için $n = \dfrac{p-m}{2}$ olup
$$ p= 2n + m \tag{1}$$
yazılabilir. Öte yandan $n^2 \equiv \left(\dfrac{p-m}{2} \right)^2 \equiv - 1 \pmod{p} \implies m^2 \equiv -4 \equiv p-4 \pmod{p}$ elde edilir. Buna göre
$$ m\geq \sqrt{p-4} \tag{2}$$
olup $(1)$ ve $(2)$ den
$$ p\geq 2n + \sqrt{p-4} \tag{3}$$
elde edilir. $(0)$ ana eşitsizliğini ispatlayabilmek için $(3)$ eşitsizliğinde $ \sqrt{p-4}>4$ olacak şekilde $p$ asal sayısı seçmeliyiz. Yani $p>20$ seçmeliyiz. O halde $p>20$ ve $p\equiv 1\pmod{4}$ olan $p$ asallarını göz önüne aldığımızda $p\mid n^2 + 1$ ve $p> 2n+ \sqrt{2n}$ sağlanır. Bu seçimin $n$ sayılarını nasıl ürettiğini örneklendirebiliriz:

$p=29$ için $n^2 +1 \equiv 0 \pmod{29}$ için $n=12$, $n=17$ sağlar. Küçük olan $n$ değerini seçmeliyiz. $p=29 > 24 + \sqrt{24}$ sağlanır.
$p=37$ için $n^2 +1 \equiv 0 \pmod{37}$ için $n=6$, $n=31$ sağlar. Küçük olan $n$ değerini seçmeliyiz. $p=37 > 12+ \sqrt{12}$ sağlanır.
$p=41$ için $n^2 +1 \equiv 0 \pmod{41}$ için $n=9$, $n=32$ sağlar. Küçük olan $n$ değerini seçmeliyiz. $p=41 > 18 + \sqrt{18}$ sağlanır.

Bu tür $n$ sayılarının kümesini $S= \{ 12, 6, 9, \dots \}$ ile gösterelim. $S$ kümesinin sonsuz elemanlı olduğunu da göstermeliyiz. Bunun için, aksini varsayalım ve $S = \{n_1, n_2, \dots, n_k\}$, $|S|=k$ şeklinde sonlu elemanlı olduğunu düşünelim. Sonsuz çoklukta $p\equiv 1 \pmod{4}$ asal sayısı olduğu için her $i=1,2,\dots, k$ için $(p, n_i^2 +1)=1$ olacak şekilde bir $p$ asal sayısı seçebiliriz. Yine bu $p$ asal sayısını kullanarak, yukarıda açıkladığımız yöntemle $p\mid \ell^2+1$ ve $p>2\ell + \sqrt{2\ell}$ olacak şekilde bir başka $\ell$ pozitif tam sayısı üretebiliyoruz. $\ell \not \in S$ olduğundan $S$ kümesi sonlu elemanlı olamaz.


Kaynak: AoPS sitesinde sunulan çözümden faydalanılmıştır.
« Son Düzenleme: Şubat 01, 2023, 04:12:12 ös Gönderen: Lokman Gökçe »
Uğraşınca çözebileceğim zorlukta olan soruları çözmeyi severim.

 


Sitemap 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 
SimplePortal 2.3.3 © 2008-2010, SimplePortal